Kan elke bank binnen 4 weken instorten? Navigeren door de veranderende getijden van het bankwezen in een uitdagend landschap

Tijdens ons recente Fin&Tonic-evenement stond de voortdurend veranderende banksector centraal, waarbij een vooraanstaand panel zich verdiepte in de veelzijdige uitdagingen en risico's waarmee financiële instellingen te maken hebben. In dit dynamische landschap zijn aanpassingsvermogen en een vooruitziende blik essentiële eigenschappen geworden om veerkracht op te bouwen. Nu de sector worstelt met fluctuerende rentetarieven, complexe belastingkwesties, kredietzorgen en volatiliteit op de aandelenmarkt, moeten banken waakzaam en voorbereid door deze turbulente wateren navigeren. Tijdens het evenement deelden Marianne Collin (CRO - Belfius), Hans de Munck (CFO - ING), Peter Devlies (CEO - Argenta) en Dirk Wouters (CEO - Van Breda) inzichten die de kritieke dynamiek van de sector belichtten en een antwoord gaven op de hamvraag van de avond: "Kan elke bank binnen 4 weken omvallen?"

Het Belgische banksysteem, dat gekenmerkt wordt door een sterke focus op retailbanking, heeft jarenlang stabiliteit en een ruime liquiditeit gekend. Toch hebben recente ontwikkelingen nieuwe uitdagingen geïntroduceerd, die aantonen dat zelfs een robuust toezicht niet alle risico's kan uitsluiten. - Peter Devlies, CEO Argenta

Renteschommelingen: Terug naar een normale situatie

De recente stijging van de rentetarieven daagt de banksector uit om zich aan te passen aan een nieuw financieel landschap. Hoewel sommigen dit misschien als een dramatische verschuiving beschouwen, waren de panelleden het erover eens dat dit een terugkeer naar normale omstandigheden betekent. De banksector heeft een lange periode van ultralage rentetarieven doorstaan en deze herijking naar meer traditionele tarieven heeft een gevoel van onbehagen teweeggebracht. Onze experts wezen er echter op dat deze renteschommelingen niet onverwacht zijn en dat banken zijn toegerust om ermee om te gaan. In feite stelt deze verschuiving banken in staat om te werken op een manier die doet denken aan het verleden, het effectief verstrekken van leningen en het beheren van klantrekeningen.

Geld zonder, met lage of zelfs met negatieve rente was de uitzondering, niet de norm. We keren nu echter terug naar de norm, waar het omgaan met rentetarieven risk beter beheersbaar wordt.. - Dirk Wouters, CEO Van Breda

Het fiscale raadsel: overwinst of kapitaalbeloning

De Belgische regering heeft een voorstel gedaan om overwinsten van banken te belasten. Dit voorstel roept gemengde gevoelens op omdat er geen duidelijke definitie is van wat een overwinst is. De zorg is dat het belasten van overwinsten misschien niet de meest geschikte aanpak is, omdat het de dynamiek van de banksector zou kunnen veranderen en de inspanningen van banken om hun kapitaalbasis te versterken zou kunnen belemmeren.

Kredietcrisis: Echt of waargenomen?

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, wordt een kredietschaarsteverschijnsel niet noodzakelijk veroorzaakt door banken, maar is het vooral te wijten aan een verminderde vraag. Er is bijvoorbeeld een aanzienlijke daling in de vraag naar hypothecaire leningen, die niet te wijten is aan veranderingen in de leencriteria van banken, maar eerder aan de aarzeling van investeerders in een omgeving van stijgende rentevoeten, onzekerheden en aanzienlijke invloed van de media. Daarom passen banken hun strategieën actief aan om tegemoet te komen aan de veranderende behoeften van klanten, met name in de hypotheeksector.

Journalisten en sociale mediaplatforms hebben de plicht om hun macht verantwoordelijk te gebruiken, vooral als het gaat om berichtgeving over de bankensector. Nepnieuws kan een verwoestende impact hebben op het vertrouwen van het publiek en deze instellingen moeten hun uiterste best doen om ervoor te zorgen dat ze geen verkeerde informatie verspreiden. - Hans De Munck, CFO ING

Volatiliteit op de aandelenmarkt: Een paradigmaverschuiving?

Jarenlang hebben beleggers hun geld naar de aandelenmarkt gesluisd onder het motto "Er is geen alternatief" (TINA). De afgelopen 18 maanden zijn we echter getuige geweest van een significante transformatie doordat stijgende rentetarieven obligaties, termijndeposito's en andere beleggingsopties aantrekkelijker hebben gemaakt. Deze verschuiving heeft een omgekeerde beweging veroorzaakt, waardoor de aandelenkoersen onder druk zijn komen te staan.

Als gevolg hiervan stappen bankklanten af van beleggingen in aandelen en verschuiven ze hun aandacht naar veiligere en stabielere alternatieven. De instroom van deposito's op termijnrekeningen heeft een positief effect op de liquiditeitsratio's van de bank, maar zal de bank onder druk zetten om deze deposito's om te zetten in kredieten.

Het cyberbeveiligingsvraagstuk: een voortdurende uitdaging

Een van de meest urgente en ontmoedigende uitdagingen is de dreiging van cyberaanvallen. Deze aanvallen zijn onvermijdelijk en banken moeten voortdurend waakzaam en voorbereid zijn. De focus is verschoven naar het proactief plannen op cyberbeveiligingsbedreigingen en het zorgen voor effectieve communicatie in case van een cyberaanval. Banken hebben aanzienlijk geïnvesteerd in het verbeteren van hun digitale beveiligingsinfrastructuur, maar de dreiging blijft aanzienlijk. Cyberbeveiliging speelt een belangrijke rol bij de bescherming van gevoelige klant data en het behoud van vertrouwen binnen de banksector.

In het snel veranderende technologielandschap is de volgende crisis in de financiële sector niet een kwestie van 'of' maar van 'wanneer' een cyberaanval zal toeslaan. Dagelijkse cyberdreigingen in verschillende sectoren onderstrepen het belang van veerkracht, reactievermogen en voorbereiding. De hamvraag is paraatheid: hoe snel kunnen we beslissen, communiceren en samenwerken met toezichthouders, autoriteiten, werknemers en klanten? Goed voorbereid zijn is cruciaal.- Marianne Collin, CRO Belfius

Conclusie

De Europese bankensector werkt hard om zich aan te passen aan complexe uitdagingen en toont zijn vastberadenheid en vermogen om effectief door het veranderende financiële landschap te navigeren. Dit onderstreept de noodzaak om alert te zijn, te reageren en zich aan te passen terwijl banken zich voorbereiden op toekomstige onzekerheden. In de Europese Unie zijn de redenen voor een bankfaillissement, zoals gezien in gevallen als Silicon Valley Bank en Credit Suisse, minder van toepassing. Hun primaire zorg over een mogelijke ineenstorting of financiële crisis draait vooral om cyberbeveiliging. Door deze moderne uitdagingen met veerkracht en reactievermogen aan te pakken, zorgen banken voor stabiliteit en houden ze het vertrouwen in de sector in stand. Ons panel concludeert dan ook dat het hoogst onwaarschijnlijk is dat Europese banken binnen vier weken omvallen.