In een wereld waar duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid steeds belangrijker worden, hebben veel organisaties ESG (Environmental, Social & Governance) omarmd als een strategisch anker. Sinds 1 januari 2025 is ESG-risicomanagement bovendien geen vrijblijvende ambitie meer, maar een formele verplichting. Ondernemingen die onder de reikwijdte van de Corporate Goverance Code vallen, zijn verplicht in hun bestuursverslag inzicht te geven in duurzaamheidsrisico’s via de Verklaring Omtrent Risicobeheersing (VOR).
Het bestuur neemt in de VOR de voornaamste risico’s en de bijbehorende risicobereidheid op, evenals over de opzet, werking en effectiviteit van de interne beheersings- en controlesystemen op het gebied van operationele, compliance- en verslaggevingsrisico’s. Daarbij wordt ook ingegaan op eventuele tekortkomingen, verbetermaatregelen en de gevoeligheid van de resultaten voor externe invloeden. Duurzaamheidsrisico’s nemen daarbij een steeds prominentere plaats in binnen het risicomanagementraamwerk. De VOR dient onder meer inzicht te geven in:
Tegelijkertijd voltrekken zich geopolitieke verschuivingen die de toon en richting van ESG-regelgeving op scherp zetten. De verkiezingswinst van Trump begin 2025 heeft geleid tot een duidelijk anti-ESG sentiment in de Verenigde Staten. De Europese Unie, die tot dusver het voortouw nam op het gebied van duurzaamheid, lijkt in reactie daarop haar koers te heroverwegen. Zo wordt gewerkt aan het samenvoegen en mogelijk afzwakken van bestaande ESG-regels (CSRD, CSDDDTaxonomie).
Dit creëert voor financiële instellingen een complex spanningsveld. Enerzijds zijn er juridische verplichtingen om duurzaamheid serieus te nemen, anderzijds groeit de maatschappelijke polarisatie én politieke druk om ESG-eisen te versimpelen of uit te stellen. Wat betekent dit voor de uitvoering van ESG-beleid, en hoe houd je als organisatie grip op je duurzaamheidsambities in een wereld die kantelt?
Juist in deze context wordt een goed ingericht ESG-risk assessment essentieel. Niet alleen om te voldoen aan regelgeving, maar om als organisatie scherp te blijven op de eigen koers. Een ESG-risk assessment brengt de risico’s in kaart die voortvloeien uit milieufactoren, sociale vraagstukken en governance-issues – en dat in samenhang met strategische doelstellingen en externe ontwikkelingen.
Denk aan milieurisico’s zoals klimaatverandering of verlies van biodiversiteit, maar ook aan sociale risico’s zoals slechte arbeidsomstandigheden in de toeleveringsketen of problemen rond gegevensbescherming, zoals datalekken. Governance-risico’s kunnen conflicten van belangen omvatten, een gebrek aan transparantie of ethische kwesties, zoals investeringen in de defensie-industrie. Door deze risico’s systematisch te identificeren, beoordelen en beheersen, zorgen organisaties niet alleen voor compliance, maar bouwen zij ook meer vertrouwen op bij hun stakeholders.
De versnippering van regelgeving – en de politieke onzekerheid daaromheen – vraagt om wendbaarheid. Organisaties doen er verstandig aan om ESG als een integraal onderdeel van hun bredere risicomanagementstrategie te verankeren. Zo kunnen zij snel inspelen op veranderende eisen, terwijl ze trouw blijven aan hun duurzaamheidsdoelstellingen. Bovendien stelt een gedegen ESG-risicoanalyse hen in staat kansen te benutten die ontstaan tijdens de transitie naar een duurzamere economie – van het betreden van nieuwe markten tot het ontwikkelen van innovatieve producten en diensten.
De Ruler Risk Assessment Tool ondersteunt organisaties met een gestructureerde aanpak. De tool biedt een uitgebreide bibliotheek van ESG-risico’s en beheersmaatregelen, visuele dashboards en rapportages, en de mogelijkheid om rollen en verantwoordelijkheden duidelijk toe te wijzen. Hierdoor worden ESG-risicoanalyses niet alleen praktisch uitvoerbaar, maar ook aantoonbaar en traceerbaar voor zowel interne als externe stakeholders.
In tijden van geopolitieke onzekerheid en toenemende maatschappelijke druk is het belangrijker dan ooit om ESG-risico’s voortdurend te monitoren en te beheersen – niet alleen om boetes of reputatieschade te voorkomen, maar ook om als organisatie stabiel en geloofwaardig te blijven.
Met een goed uitgevoerde ESG-risicoanalyse – ondersteund door de tools van Ruler – krijgen organisaties helderheid, structuur en daadkracht. Zo verandert ESG van een politiek speelbal in een geïntegreerd onderdeel van toekomstbestendige bedrijfsvoering.
Vraag een demo aan van de Ruler Risk Assessment Tool en ontdek wat het voor jullie kan betekenen.
