Wat betekent de meerwaardebelasting voor financiële instellingen?

Van politieke voetnoot tot volwaardige hervorming

Wat begon als een korte vermelding van zeven regels in een politiek akkoord is uitgegroeid tot een uitgebreid wetsontwerp van 76 pagina's en is een van de meest besproken onderwerpen geworden in de vorming van de Belgische federale regering. De invoering van de meerwaardebelastingnadert nu haar eindfase.

De praktische gevolgen voor financiële instellingen

Hoewel het ontwerp een aantal eigenzinnige verwijzingen bevat, zoals het kopen van pizza met Bitcoin, en een paar technische inconsistenties, ligt de echte impact in wat dit betekent voor de financiële sector.

In essentie voert de hervorming een roerende voorheffing van 10% in op bepaalde meerwaarden die Belgische inwoners realiseren op een specifieke reeks financiële instrumenten. Op het eerste zicht lijkt dit eenvoudig, maar de praktische uitvoering belooft complexer te zijn.

Financiële instellingen, met name banken en beleggingsplatforms, zullen deze belasting standaard automatisch moeten inhouden op transacties die daarvoor in aanmerking komen. Tegelijkertijd zal een opt-out mechanisme het mogelijk maken voor particulieren om af te zien van een automatische belastinginhouding. De details van deze opt-out procedure blijven echter onduidelijk.

Krappe deadlines, open vragen

Naast de opt-out details zijn er nog open vragen over wat er precies moet worden gerapporteerd aan de belastingdienst en hoe ingehouden belastingen moeten worden overgedragen aan de overheid.

Met een harde deadline voor 1 januari 2026 staan financiële instellingen voor een klassiek leveringsdilemma. Een wettelijke verplichting die laat in de planningscyclus wordt ingevoerd, zonder ruimte voor uitstel, en die wordt toegevoegd aan een toch al overvolle transformatieagenda.

En omdat de overheid weinig bereidheid toont om de uitrol uit te stellen of te faseren, worstelen veel transformatieleiders stilletjes met de moeilijke vraag,

"Wat gebeurt er als de IT-systemen niet klaar zijn?"

Uw organisatie voorbereiden op de meerwaardebelasting

Om te voorkomen dat ze onder druk komen te staan, moeten financiële instellingen beginnen met een grondige impact analyse . Dat betekent evalueren hoe deze nieuwe belasting hun bedrijfsmodel van begin tot eind zal beïnvloeden.

Op operationeel niveau zullen financiële instellingen processen moeten installeren om meerwaarden op klantniveau op te volgen en de belasting correct te berekenen, rekening houdend met vrijstellingen, progressieve tarieven en andere relevante criteria.

Tegelijkertijd moeten de IT-systemen worden bijgewerkt of in sommige gevallen volledig worden herzien om een nauwkeurige berekening, toepassing en rapportering van de belasting te ondersteunen.

Instellingen moeten zich ook voorbereiden op strengere rapportageverplichtingen aan de belastingdienst. Nauwkeurigheid, traceerbaarheid en controleerbaarheid zullen essentieel zijn.

Aan de commerciële kant verwachten klanten duidelijke, proactieve communicatie. Sommigen zullen meer fiscaal advies willen, hun handelsactiviteiten uitbreiden of zelfs activa naar het buitenland verplaatsen om de impact te verminderen.

Dit is ook het juiste moment om te bekijken hoe u op de hoogte blijft van regulatory change. Tools zoals Ruler kunnen u helpen om updates in realtime te volgen, de impact ervan te beoordelen en uw organisatie te ondersteunen bij het naleven van de regelgeving zonder dat u in paniek hoeft te raken.

Meer dan alleen een compliance uitdaging

Zou de realiteit een "Wizard of Oz"-scenario kunnen worden, waarbij klanten naadloze interacties ervaren die aan de regels voldoen terwijl achter de schermen operationele teams handmatig processen beheren met spreadsheets en late workarounds?

Dit lijkt er sterk op dat transformatie niet alleen gaat over het leveren van software, maar ook over het opbouwen van flexibiliteit.

Eén ding duidelijk. Deze hervorming is meer dan alleen een compliance uitdaging, het kan ook een kans zijn om te differentiëren. Of klanten nu kiezen voor de standaard 10% inhouding of ervoor kiezen om zelf winsten aan te geven, ze zullen duidelijke, tijdige en toegankelijke informatie nodig hebben om weloverwogen beslissingen te kunnen nemen.

Als je dit goed doet, haal je misschien niet de krantenkoppen, maar in een complexe belastingomgeving is het de instelling die transparant communiceert, proactief ondersteunt en klanten het gevoel geeft dat ze alles onder controle hebben.

Binnenkort publiceren we een uitgebreider artikel met concrete richtlijnen over hoe je je kunt voorbereiden op de komende veranderingen. Als je in de tussentijd vragen hebt of de gevolgen voor jouw organisatie wilt onderzoeken, neem dan gerust contact met ons op.