Achtergrond
Sinds 2016 is in Nederland het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een beperking van kracht. In dit verdrag staat wat Nederland moet doen om de positie van mensen met een beperking te verbeteren. Het College voor de Rechten van de Mens houdt toezicht op de uitvoering van het verdrag in Nederland. De Nederlandse overheid stimuleert organisaties om ervoor te zorgen dat ook mensen met een beperking mee kunnen doen in onze samenleving. De Richtlijn Toegankelijkheid is een uitvloeisel van dit VN-verdrag.
Ook zie je dat de aandacht van toezichthouders toeneemt als het gaat om toegankelijkheid van (financiele) diensten. Zo heeft de AFM begin dit jaar een rapport gepubliceerd waarin ze de financiële sector oproept om de toegankelijkheid tot financiele dienstverlening te verbeteren. Ook DNB heeft recent een onderzoek gepubliceerd over het digitale betalingsverkeer. Hierin staat dat één op de zes Nederlanders moeite heeft met de digitale betaalwereld, waardoor het risico op een tweedeling binnen de maatschappij ontstaat. DNB verwacht van banken dat ze het betalingsverkeer toegankelijk houden voor iedereen en zijn daarover ook in gesprek met de sector.
Eind januari heeft de NVB bekendgemaakt dat een aantal banken een commitment hebben afgegeven voor beter toegankelijk betalingsverkeer. Deze banken gaan klanten helpen die moeite hebben met digitale dienstverlening.
Scope
De toegankelijkheidsregels hebben betrekking op een breed scala aan producten en diensten, waaronder bepaalde financiële diensten. De financiële organisaties die binnenkort aan de toegankelijkheidsvereisten moeten voldoen zijn:
- Aanbieders van hypothecair of consumptief krediet;
- Beleggingsondernemingen die beleggingsdiensten verlenen als bedoeld in de onderdelen a tot en met d van de definitie van 'verlenen van een beleggingsdienst' als bedoeld in artikel 1:1 Wft;
- Banken die betaalrekeningen (en aanverwante faciliteiten) aanbieden;
- Betaaldienstverleners die betaaldiensten verlenen of elektronisch geldinstellingen die elektronische geld uitgeven.
Andere financiële diensten moeten ook voldoen aan de toegankelijkheidsvereisten. De nieuwe richtlijn verwijst naar "e-commercediensten". Dit betekent dat toegankelijkheidsregels ook van toepassing zijn wanneer diensten op afstand, via websites of op basis van mobiele apparaten aan een consument worden geleverd. Denk bijvoorbeeld aan een bedrijf dat spaarrekeningen aanbiedt via zijn online omgeving.
Deze diensten moeten toegankelijk zijn voor personen met een handicap. Dit zijn personen met langdurige fysieke, mentale, intellectuele of zintuiglijke beperkingen die niet volledig effectief kunnen deelnemen aan de samenleving in hun interacties met anderen.
Uitzonderingen
Micro-ondernemingen hoeven hun diensten niet toegankelijk te maken. Dit zijn bedrijven met minder dan 10 werknemers en een jaarlijkse omzet van maximaal €2 miljoen.
Er geldt ook een uitzondering als de naleving van de richtlijn tot een onevenredige last zou leiden. Wel is de dienstverlener verplicht om dit schriftelijk te onderbouwen met legitieme redenen. Het ontbreken van tijd, prioriteit of kennis mag niet als reden worden opgevoerd. Ook moeten de toegankelijkheidsvoorschriften die geen onevenredige last veroorzaken gewoon worden toegepast. De dienstverlener is verplicht om dit iedere vijf jaar opnieuw te toetsen.
Wat houden de nieuwe regels in?
De financiële onderneming moet procedures hebben om ervoor te zorgen dat haar diensten toegankelijk zijn en blijven voor personen met een handicap. De organisatie moet er bijvoorbeeld voor zorgen dat informatie begrijpelijk is en op meer dan één zintuiglijke manier beschikbaar wordt gesteld, ze moet ook elektronische ondertekening mogelijk maken. Daarnaast moet de organisatie rekening houden met veranderingen in haar diensten. Dit kan bijvoorbeeld door toegankelijkheidseisen op te nemen in het productgoedkeuringsproces. Toegankelijkheidseisen worden gedetailleerd beschreven in de bijlagen van de richtlijn.
Als een financiële dienst niet voldoet aan de toegankelijkheidsvoorschriften, dan moet de onderneming onmiddellijk maatregelen treffen om de dienst in overeenstemming te brengen met de toepasselijke voorschriften. Tegelijkertijd moet de AFM op de hoogte worden gebracht van de non-conformiteit.
Informatie die over de financiële dienst die aan consumenten wordt verstrekt, moet ook voldoen aan de toegankelijkheidsvereisten. Als er bij de dienst gebruik gemaakt wordt van een product (denk aan een paslezer), moet deze ook voldoen aan de toegankelijkheidsvoorschriften. Dat betekent onder andere dat informatie via meer dan één zintuiglijk kanaal beschikbaar moet worden gesteld, informatie begrijpelijk moet zijn (maximaal B2 taalniveau) en niet-tekstuele inhoud wordt aangevuld met een alternatieve weergave van die inhoud.
De toegankelijkheidsvoorschriften gelden ook voor identificatiemethoden, elektronische handtekeningen en betalingsdiensten, omdat deze nodig zijn voor het sluiten van transacties op het gebied van bankieren door consumenten. Ook moeten websites en diensten op mobiele apparatuur toegankelijk worden gemaakt, door ze waarneembaar, bedienbaar, begrijpelijk en robuust te maken.
De algemene voorwaarden moeten de volgende informatie bevatten:
- Algemene beschrijving van de dienst in toegankelijk formaat;
- Uitleggen hoe de service werkt;
- Beschrijving van de manier waarop wordt voldaan aan de toepasselijke Annex I toegankelijkheidsvereisten.
- Deze informatie wordt bewaard zolang de financiële dienst wordt aangeboden of verleend.
- Inwerkingtreding en overgangsregeling
De toegankelijkheidsrichtlijn is al gepubliceerd en moet op 28 juni 2025 geïmplementeerd zijn in de nationale wetgeving. In 2022 heeft er een consultatie plaatsgevonden over de implementatiewet inclusief Memorie van Toelichting. Ook is er een consultatie geweest over het implementatiebesluit. Het is nu wachten op de definitieve wetteksten. Naar verwachting zullen de Nederlandse wet en het besluit op 28 juni 2025 in werking treden.
Voor bestaande diensten geldt een overgangsregeling van vijf jaar. Bestaande diensten hoeven daarom tot 28 juni 2030 niet aan de toegankelijkheidseisen te voldoen.
Hoe bereid je je voor?
Je hebt dus nog wat tijd voordat je bestaande diensten aan de nieuwe regelgeving moeten voldoen. Het is echter raadzaam om nu al te beginnen met het beoordelen van de gevolgen voor jouw organisatie.
Welke producten en diensten worden geraakt door deze toegankelijkheidsvoorschriften? Is de informatie van die diensten via meer dan een zintuiglijk kanaal beschikbaar? En is alle informatie beschikbaar op een begrijpelijk taalniveau (maximaal B2)? Het herschrijven van informatie en aanpassen van algemene voorwaarden kost tijd, dat geldt ook voor het aanpassen van websites en andere mobiele applicaties.
Heb je vragen over de reikwijdte van de Toegankelijkheidsrichtlijn? Of heb je hulp nodig bij het opstellen van procedures of herzien van uw algemene voorwaarden? Wij helpen je graag. Neem geheel vrijblijvend contact met ons op voor een adviesgesprek.
