Nieuwe reeks EU Taxonomy criteria
Afgelopen juni heeft de Europese Commissie (EC) een nieuwe reeks EU Taxonomy criteria aangenomen voor economische activiteiten die bijdragen aan een of meer van de niet-klimaatgerelateerde milieudoelstellingen:
- duurzaam gebruik en bescherming van water en mariene hulpbronnen
- de overgang naar een circulaire economie
- preventie en bestrijding van verontreiniging
- de bescherming en het herstel van biodiversiteit en ecosystemen
Het vervolledigt de reeks ecologisch duurzame activiteiten die onder de Taxonomieverordening vallen. Voor elk van deze zes milieudoelstellingen worden de specifieke criteria voor activiteiten die onder de Taxonomieverordening vallen, beschreven in de bijbehorende bijlagen. Activiteiten kunnen echter aan deze bijlagen worden toegevoegd op basis van input van het Platform voor Duurzame Financiering.
Gewijzigde Annexen klimaatmitigatie/adaptatie
Een voorbeeld van deze aanpak is dat de EC op hetzelfde moment dat ze de vier niet-klimaatgerelateerde milieudoelstellingen publiceerde, ook verschillende nieuwe activiteiten toevoegde aan de bestaande milieudoelstellingen met betrekking tot de beperking van en aanpassing aan de klimaatverandering. Deze nieuwe activiteiten omvatten activiteiten in de sectoren industrie en vervoer.
Kort na deze publicatie trok een artikel over diepzeemijnbouw onze aandacht.
Wat is diepzeemijnbouw?
Bedrijven zijn klaar om te beginnen met het delven van metalen in de zee, op een diepte van 4,5 kilometer. Hier liggen zogenaamde mangaanknollen. Mangaanknollen bevatten onder meer kobalt en nikkel, metalen die worden gebruikt voor bijvoorbeeld elektrische auto’s. Er dreigt de komende jaren een groot tekort aan deze metalen en met het winnen van deze metalen op de oceaanbodem zou dit tekort kunnen worden aangevuld.
De meeste van deze metalen bevinden zich in internationale wateren, wat in feite betekent dat ze van iedereen zijn. Om die reden zullen landen in VN-verband een oplossing moeten vinden; in dit geval de Internationale Zeebodem autoriteit.
De oplossing ligt niet binnen handbereik. Gesprekken hierover worden al sinds 1994 gevoerd en tot op heden zonder succes. Los van deze horde - en tal van andere – is het de vraag hoe diepzeemijnbouw gekwalificeerd kan worden in het sustainable finance framework van de Europese Unie. Want ook dichter bij huis, voor de kust van Noorwegen, is begin dit jaar ontdekt dat zich grote hoeveelheden metalen en mineralen op de zeebodem bevinden.
Diepzeemijnbouw als (ecologisch) duurzame investering?
Zou jij als fondsbeheerder of vermogensbeheerder een belegging in de techniek waarmee mangaanknollen uit de oceaanbodem kunnen worden gewonnen mee laten tellen als een belegging die ecologisch duurzaam is onder de Taxonomie verordening? Of als een duurzame belegging onder de SFDR? Het doel is immers om batterijen voor elektrische auto's te produceren. Hieronder gaan we hier dieper op in.
Eerst de taxonomie verordening
Om te beoordelen of een investering ecologisch duurzaam is, moet de economische activiteit aan de volgende criteria voldoen:
- substantieel bijdragen aan een of meer van de hiervoor genoemde milieudoelstellingen;
- geen ernstige afbreuk doen aan de andere - hiervoor genoemde - milieudoelstellingen;
- worden uitgevoerd met inachtneming van de vastgestelde minimumgaranties op het gebied van arbeid;
- voldoen aan de technische screeningcriteria die door de Commissie zijn vastgesteld voor de hiervoor genoemde milieu doelstellingen.
Voor de eerste dient te worden nagegaan of deze activiteit wordt beschreven in de Annexen die horen bij de zes milieudoelstellingen van de Taxonomie verordening.
Er zijn momenteel geen activiteiten in de Taxonomie verordening die betrekking hebben op deze specifieke economische activiteit. Ook niet voor het winnen van grondstoffen op land. Andere delen in het productieproces voor elektrische batterijen, bijvoorbeeld de verwerking van deze grondstoffen, wel. Het winnen van metalen, en al helemaal het winnen van ervan uit diepzeewater, valt buiten het toepassingsgebied van de Taxonomie verordening. Dus ondanks dat het winnen van grondstoffen bijdraagt aan de energietransitie, kan je deze activiteit niet laten meetellen als een Taxonomie-belegging.
Dan de SFDR
Om als duurzame belegging te kwalificeren onder de SFDR:
- dient de belegging bij te dragen aan een milieu- en/of sociale doelstelling;
- mag deze geen ernstige afbreuk doen aan andere milieu- of sociale doelstellingen; en
- de onderneming waarin is belegd dient de praktijken op het gebied van goed bestuur te volgen.
Aan het criterium onder punt 1 kan nu wel worden voldaan; het winnen van de mangaanknollen draagt bij aan de energietransitie en heeft hiermee een milieudoelstelling. Onder de SFDR wordt dus niet gekeken of het winnen van mangaanknollen is opgenomen op een lijst (Annex) zoals dat dus wel het geval is bij de Taxonomie verordening.
Dan het tweede criterium onder de SFDR. Dit criterium wordt ook wel aangeduid als het Do No Significant Harm (DNSH) principe.
Het is bekend dat het risico op uitbuiting van arbeiders van mijnbouw op land hoog is. Slechts een paar bedrijven uit de VS en de EU zijn momenteel in staat om de techniek voor diepzeemijnbouw toe te passen. Met de bedrijfsinformatie die nu van die bedrijven voorhanden is, zou je kunnen concluderen dat er geen ernstige afbreuk wordt gedaan aan sociale doelstellingen.
Maar omdat er nog te weinig bekend is over de effecten van diepzeemijnbouw op het zeeleven op 4,5 kilometer diepte kan je (nog) niet volhouden dat er geen ernstige afbreuk wordt gedaan aan een milieudoelstelling. Denk hierbij aan verlies van biodiversiteit.
Dus ook hier vangen we bot. Het winnen van mangaanknollen op 4,5 kilometer diepte is geen duurzame belegging onder de SFDR en geen duurzame ecologische activiteit onder de Taxonomie.
Toch nog een groene stempel?
Wat dan weer opvalt, is dat de Europese Unie met haar Verordening ‘veilige en duurzame voorziening van kritieke grondstoffen’ een toename beoogt in de winning van kritieke grondstoffen. Dit om de streefcijfers voor de productie van hernieuwbare energie te verwezenlijken. Bij deze verordening hoort een lijst met kritieke grondstoffen en – je raadt het vast al - alle metalen aanwezig in de mangaanknol staan op die lijst.
Er zijn inmiddels geluiden dat de Europese Unie de ontginning van kritieke grondstoffen als "prioriteit" zal gaan opnemen in haar regelgeving voor groene investeringen. Hiermee zou dan misschien ook het winnen van mangaanknollen - net als fossiele gas/kernenergie -‘groen’ kunnen worden bestempeld.
Maar hiervoor is het nu te vroeg. Zou je nu een dergelijke belegging moeten kwalificeren, dan kun je niet anders dan deze als grijs te kwalificeren.
Meer weten?
Heb je hulp nodig bij het kwalificeren van beleggingen en het voldoen aan duurzaamheidsregelgeving zoals de Taxonomie verordening of de SFDR? Onze ESG specialisten helpen u graag. Aarzel niet om contact met ons op te nemen.
