LEES
Risk & Compliance ESG & Duurzaam financieren

Op weg naar duurzaamheidsverslaglegging: de kleine B.V.

Datum:8 januari 2024

Aan het bedrijfsleven worden steeds hogere eisen gesteld op het gebied van duurzaamheid, maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) en ESG (Environmental, Social, Governance). Een van de belangrijkste ontwikkelingen is de publicatie van de Europese richtlijn duurzaamheidsrapportering (CSRD), begin vorig jaar. Op grond van die richtlijn, die nog in Nederland moet worden geïmplementeerd, moeten naar verwachting duizenden ondernemingen in Nederland een duurzaamheidsverslag opstellen en publiceren. Dit aan de hand van bindende duurzaamheidsrapporteringsstandaarden, de ESRS. Deze standaarden, die in werking treden na publicatie in het Publicatieblad van de EU, bepalen hoe het duurzaamheidsverslag eruit moet gaan zien. De impact daarvan is aanzienlijk voor het Nederlandse bedrijfsleven. Stilzitten is géén optie meer: de vrijblijvendheid bij het rapporteren over duurzaamheidkwesties is nu écht wel verleden tijd. Of, in de woorden van toezichthouder de AFM: ‘CSRD: geen tijd te verliezen!’  

Compliance is voldoen aan verwachtingen. In het artikel dat we vorige maand hebben gepubliceerd zijn wij dieper ingegaan op een grote B.V. (‘GBV’) die nog flinke stappen moet zetten om tot een duurzaamheidsverslag te komen dat in alle opzichten voldoet aan de CSRD en ESRS. Deze maand behandelen wij een kleine B.V. die zelf niet rapporteringsplichtig is, maar wel deel uitmaakt van de waardeketens van meerdere rapporteringsplichtige ondernemingen. Die ondernemingen moeten bepaalde duurzaamheidsinformatie opvragen bij de directe en indirecte zakelijke relaties binnen hun waardeketen. Dit zijn vaak kleinere ondernemingen die zelf niet onder de reikwijdte van de CSRD vallen. In dit artikel behandelen we de kleine B.V., (hierna ‘KBV’ genoemd) aan de hand van een fictieve voorbeeldcasus.  

Op weg naar duurzaamheidsverslaglegging: KBV 

Informatieverzoeken  

KBV heeft geen beursnotering en is geen grote vennootschap en valt daarmee buiten de reikwijdte van de CSRD. Zij is dus niet verplicht om zelf een duurzaamheidsverslag te publiceren. KBV bevindt zich echter in de waardeketens van meerdere ondernemingen die dat wel moeten. Zij krijgt om die reden regelmatig te maken met informatieverzoeken over haar eigen duurzaamheidprestaties. Aan die verzoeken kan KBV alleen voldoen als zij op tijd is begonnen met het zélf verwerven van inzichten, te meten, te sturen en te monitoren van die prestaties. Als je als kleine onderneming zakendoet en wilt blijven doen met grote ondernemingen of als je deze ambitie hebt, is het verstandig om je op tijd en goed voor te bereiden op de implementatie van de CSRD en ESRS in Nederland. 

Waarom een duurzaamheidsverslag opstellen als het niet verplicht is?  

Hoewel veel bedrijven verklaren dat duurzaamheid een prioriteit is, blijft het moeilijk voor hun stakeholders om te bepalen of ze daadwerkelijk stappen zetten en vooruitgang boeken. Dit maakt het ingewikkeld voor onder andere hun klanten, investeerders, financiers en verzekeraars om hun duurzaamheidsprestaties te beoordelen en te vergelijken. Naarmate verplichte duurzaamheidsrapportage 'volwassener' wordt en meer mensen ermee vertrouwd raken, zullen stakeholders deze informatie ook van andere (kleinere) bedrijven willen zien en kunnen opvragen. Het is daarom raadzaam dat SBV nadenkt over haar duurzaamheidsdoelen en -prestaties en hierover informatie verzamelt. Vervolgens kan zij deze informatie desgevraagd delen met rapporterende bedrijven. SBV kan zich zo onderscheiden van andere kleinere bedrijven. Door tijdig en adequaat te voldoen aan de informatieverzoeken van die bedrijven, positioneert SBV zich als een geprefereerde zakenpartner. En het vermindert de kans risk dat bestaande zakelijke relaties onder druk komen te staan en nieuwe zakelijke relaties niet tot stand komen. SBV voorziet niet alleen in de groeiende informatiebehoefte van klanten en stakeholders, maar krijgt zo ook zelf een goed inzicht in de ESG impact, risico's en kansen van de eigen bedrijfsactiviteiten. Dit vergemakkelijkt het identificeren van duurzaamheidsthema's waar nog ruimte is voor verbetering en het optimaliseren van de eigen duurzaamheidsstrategie voor de langere termijn. 

CSRD: tool for positive change

Het kost veel tijd en moeite om op een goede manier over duurzaamheid te kunnen rapporteren. Maar KBV is ambitieus en proactief, en dus op tijd begonnen. Een gedegen verantwoording over duurzaamheid draagt bij aan het ontstaan en benutten van kansen voor haar onderneming, waaronder het:  

  • maximaliseren van haar concurrentiepositie (transparante ondernemingen zijn niet alleen in staat hun concurrentievoordeel te behouden, maar in veel gevallen zelfs te versterken);  
  • creëren van vertrouwen bij financiers en het vergroten van de toegang tot kapitaal;   
  • anticiperen op (toekomstige) vragen van ketenpartners die onder de CSRD vallen, en informatie moeten verzamelen over hun waardeketens (dit versterkt zakelijke relaties);  
  • beschermen en versterken van de bedrijfsreputatie en het merkimago;  
  • zijn van een aantrekkelijke werkgever voor steeds kritisch wordende (potentiële) werknemers in een arbeidsmarkt die steeds uitdagender wordt;  
  • vergroten van het vertrouwen bij consumenten, die ook steeds kritischer worden op dit vlak; en  
  • bevorderen van samenwerking met andere ondernemingen in dezelfde waardeketen, waarbij inzicht via duurzaamheidsverslagen de samenwerking met die ondernemingen effectiever, makkelijker en aantrekkelijker maakt.  

Vrijwillige ESRS (VSME ESRS) 

De European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) ontwikkelt vereenvoudigde standaarden voor duurzaamheidsverslaglegging voor vrijwillig gebruik door kleine en middelgrote ondernemingen (MKB), waaronder KBV. Deze vrijwillige standaarden: 

  • zijn toegesneden op de (beperktere) capaciteiten en middelen van het MKB (op grond van het proportionaliteitsbeginsel);  
  • helpen het MKB om te voldoen aan de informatieverzoeken van hun grotere ketenpartners;  
  • bakenen daarbij de grenzen van af die rapporteringsplichtige ondernemingen redelijkerwijs in acht moeten nemen, zodat er geen onevenredige druk ontstaat op het MKB door het zogenaamde ‘trickle down’ effect van de CSRD; en    
  • stellen het MKB in staat aanvullende investeringen en financiering aan te trekken en zodoende een zichtbare en gewaardeerde bijdrage te leveren aan de transitie naar een duurzamere economie, zoals beschreven in de Europese  Green Deal.  

Kortom, de VSME ESRS is een soort "CSRD light" -regime, aan de hand waarvan het MKB alvast (i) kan anticiperen op informatieverzoeken van rapporteringsplichtige ondernemingen en(ii) voldoen aan de toegenomen verwachtingen van hun stakeholders. Zodra EFRAG de definitieve versie van de VSME ESRS heeft opgesteld zal zij deze op haar website (www.efrag.org) publiceren.  

Waar te beginnen? 

KBV zorgt er als eerste voor dat haar directie de benodigde kennis heeft over maatschappelijk verantwoord ondernemen en het belang van verantwoording afleggen hierover. In dat kader is het ook belangrijk om de wettelijke context te schetsen: aan welke verwachtingen moeten ondernemingen voldoen?   

Hieronder volgen de praktische stappen die KBV als organisatie heeft gezet op weg naar duurzaamheidsrapportering:   

  • Ontwikkelen van een visie op duurzaamheid: Door duurzaamheid te integreren in haar strategie, geeft KBV zowel zichzelf als haar stakeholders helderheid over de duurzaamheidsthema’s waarop zij een positieve impact kan en wil hebben. KBV bekijkt en vergelijkt in dat verband ook de duurzaamheidsverslagen van de ondernemingen waarvan zij informatieverzoeken ontvangt. Daarnaast verkrijgt ze inzichten uit sector-convenanten en richtsnoeren.   
  • Duurzaamheidsbeleid opstellen: KBV start met het opstellen van een duurzaamheidsbeleid dat goed aansluit bij de specifieke kenmerken van haar bedrijf. Duurzaamheidskwesties die daarbij aan de orde komen variëren van afvalbeheer, CO2-reductie, waarborging van mensenrechten en anti-corruptie maatregelen. 
  • Werken met partnersSustainability reporting is nieuw voor iedereen, KBV werkt daarom samen met haar leveranciers, klanten en ook concurrenten om duurzame bedrijfspraktijken te bevorderen in de hele waardeketen. Dit houdt KBV ook op de hoogte van de verwachtingen met betrekking tot de duurzaamheidsinspanningen van het bedrijf. 
  • Opleiding en bewustwording: Een diepgaand begrip binnen KBV over relevante duurzaamheidskwesties vergroot de effectiviteit bij het omgaan daarmee in de praktijk. Het versterkt ook de intrinsieke motivatie om duurzaamheid verder te bevorderen en in te bedden binnen KBV. Zij zorgt er via e-learnings en trainingen voor dat iedereen binnen het bedrijf ‘dezelfde taal spreekt’ wanneer het over duurzaamheidskwesties gaat.    
  • Doelstellingen en kritische prestatie-indicatoren (KPI's) formuleren: KBV definieert wat ambitie voor haar betekent in ESG termen. "Wat zijn de KPI's die onze voortgang aantonen?" Het is cruciaal om de relevante KPI's' en de bijbehorende kwalitatieve en kwantitatieve doelen goed te definiëren, zodat de voortgang vervolgens objectief en overtuigend gemeten en gemonitord kan worden. 
  • Begin met rapporteren: KBV start intern met een kleinere groep medewerkers en leert gaandeweg welke informatie waardevol is om uiteindelijk te delen met haar stakeholders. Zij is zich er goed van bewust dat het verstrekken van informatie over duurzaamheidsinspanningen wordt gewaardeerd (en uiteindelijk als onmisbaar wordt beschouwd) door haar stakeholders.  

Wil je op de hoogte blijven van alle wet- en regelgeving rondom CSRD? Meld je dan aan voor onze maandelijkse nieuwsbrief.

Hoe kan Projective Group helpen?  

Is jouw onderneming ook op weg naar duurzaamheidsrapportering? Wij bieden je een unieke mix van de multidisciplinaire kennis en daadkracht die je nodig hebt om aantoonbaar te verantwoording af te leggen over de duurzaamheidsprestaties van jouw onderneming. Benieuwd hoe onze combinatie van Risk & Compliance, Data en Transformatie expertise jouw organisatie verder kan helpen?