Regulatory Update: De aandachtspunten voor Q2 2024

Kennisgeving: Onbepaalde index: titleWrapper in /data/sites/web/projectivegroupcom/www/wp-content/plugins/seo-by-rank-math/includes/modules/schema/blocks/toc/class-block-toc.php online 103

Terugblik

Welke wetten en regels zijn onlangs in werking getreden?

CSDR Refit

Op 16 januari 2024 is verordening 2023/2845 (CSDR Refit) in werking getreden. De via verordening 2023/2845 doorgevoerde wijzigingen in de CSD-verordening hebben tot doel:

• De effectenafwikkeling in de EU veiliger en efficiënter te maken,
• De aantrekkelijkheid van de kapitaalmarkten van de EU te verbeteren en
• Uiteindelijk bij te dragen aan de financiering van de economie.

De wijzigingen zijn vooral relevant voor financiële ondernemingen die deelnemen aan Central Securities Depositaries (CSDs) of Centrale Effectenbewaarinstellingen. Deze wijzigingen gaan over de regels rond afwikkelingsdiscipline en meer specifiek over de buy-in procedure. Ook zijn regels aangepast ten aanzien van de taken van de verplichte gebruikerscomités van CSD’s.

Wijzigingsbesluit financiële markten 2023

Op 31 januari 2024 is het Wijzigingsbesluit financiële markten 2023 deels in werking getreden. Het gaat om een tweetal bepalingen die relevant zijn voor ICBE-beheerders, namelijk:

• Het vervallen van de verplichting voor beheerders van ICBE's om binnen vier weken na elk boekjaar een mededeling van een accountant aan de AFM te verstrekken waaruit blijkt dat de ICBE in overeenstemming met het BGfo heeft gehandeld, en
• Het invoeren van de verplichting voor beheerders van ICBE's om te beschikken over de nodige vakbekwaamheid en deskundigheid om te zorgen voor een doeltreffende integratie van duurzaamheidsrisico’s en om rekening te houden met de belangenconflicten die kunnen ontstaan als gevolg van de integratie van duurzaamheidsrisico’s in de processen, systemen en interne controle.

De overige bepalingen uit het Wijzigingsbesluit treden op 1 juli 2024. in werking.

SOFR en TONA in bepaalde otc-derivatencontracten

Op 11 februari 2024 is gedelegeerde verordening 2024/363 over de overgang naar de benchmarks die verwijzen naar SOFR en TONA in bepaalde otc-derivatencontracten, inwerking getreden. Als gevolg van de benchmarktransitie kunnen vanaf het jaar 2022 LIBOR-rentetarieven niet meer als benchmark gebruikt worden in OTC-derivatencontracten. Regelgevers en marktdeelnemers hebben om die reden gewerkt aan tarieven ter vervanging van deze valuta, en met name aan de ontwikkeling van nieuwe risicovrije rentetarieven. Deze nieuwe rentetarieven kunnen als benchmarks in financiële instrumenten en financiële overeenkomsten worden gebruikt.

Met name de risicovrije rentetarieven van Secured Overnight Financing Rate (SOFR) en Tokio Overnight Average Rate (TONA) worden voor USD en JPY geproduceerd. ESMA heeft beoordeeld welke klassen van otc-derivaten die verwijzen naar SOFR of TONA onder de clearingverplichting moeten vallen. In de aangepaste gedelegeerde verordening heeft ESMA opgenomen welke klassen onder de clearingverplichting vallen.

MiFIR

Op 28 maart 2024 is de herziening van MiFIR in werking getreden en direct van toepassing. De wijzigingen van MiFID2 zijn ook definitief maar moeten uiterlijk 29 september 2025 geïmplementeerd zijn in nationale wetgeving en zullen dan van kracht worden.

De volgende ontwikkelingen worden in dit artikel toegelicht:

1. DNB Good practices: Handreiking prudentiële rapportages voor beleggingsondernemingen en beheerders van beleggingsfondsen

Beleggingsondernemingen, beheerders van beleggingsinstellingen en icbe’s moeten prudentiële rapportages aan DNB sturen. Voor DNB is het belangrijk dat de kwaliteit van de gegevens goed is. Om ervoor te zorgen dat de kwaliteit van de prudentiële rapportages beter wordt gewaarborgd, heeft DNB good practices opgesteld.

In de Handreiking prudentiële rapportages voor beleggingsondernemingen en beheerders van beleggingsinstellingen worden de volgende drie onderwerpen behandeld:

1. Algehele governance en infrastructuur: bij dit onderwerp geeft DNB zowel good practices voor de algehele governance structuur, als voor de data-architectuur en IT-infrastructuur.
2. Processen voor het verzamelen van wettelijk vereiste prudentiële gegevens. Bij dit onderwerp geeft DNB een aantal good practices over de correctheid en integriteit van processen bij het verzamelen van de gegevens, de volledigheid en de tijdigheid van de gegevens en het aanpassingsvermogen
3. Correctheid, duidelijkheid, bruikbaarheid, frequentie en verspreiding van prudentiële rapportages. Hier geeft DNB good practices over de verzamelde gegevens.

De verwachting is dat deze good practices in de loop van 2024 in werking zullen treden.

2. Wet herziening bedrag ineens

Op grond van de Wet bedrag ineens, RVU en verlofsparen hebben alle deelnemers de keuze tussen opname van een bedrag ineens:

(1) op de pensioeningangsdatum, of

(2) in februari volgend op het jaar waarin de deelnemer de AOW-gerechtigde leeftijd heeft bereikt ('uitgesteld uitbetalings-moment’).

Pensioenuitvoerders hebben aangegeven dat het uitgestelde uitbetalingsmoment voor hen een disproportionele complexiteit creëert ten aanzien van de administratie, communicatie en keuzebegeleiding. Daarop is de regering verzocht om samen met (vertegenwoordigers van) pensioenuitvoerders te bekijken welke aanpassingen noodzakelijk zijn om deze complexiteit te verminderen, de uitvoeringskosten te reduceren en de begrijpelijkheid voor de deelnemer te verbeteren. Deze aanpassingen worden doorgevoerd via de Wet herziening bedrag ineens.

De Wet herziening bedrag ineens bevat aanpassingen met betrekking tot twee aspecten:

• 
  De doelgroep die in aanmerking kan komen voor de mogelijkheid om de betaling uit te stellen binnen de randvoorwaarden van de gelijke-behandelingswetgeving en de uitvoerbaarheid van de regeling, en
• Praktische aanpassingen in de uitbetalingsstroom (de manier waarop het pensioen in de loop van de tijd wordt verdeeld).

De daadwerkelijke inwerkingtreding van de wet is verschillende keren uitgesteld. Naar verwachting zal de wet op zijn vroegst eind 2024 in werking treden.

3. Richtlijn Consumentenkrediet

Op 20 november 2023 is de herziene Europese Richtlijn Consumentenkrediet (CCD2) in werking getreden. De herziene EU-regels moeten consumenten beter beschermen bij kredietaanvragen. De nieuwe regels zorgen ervoor dat informatie over kredieten duidelijk en begrijpelijk is. Daarnaast bevat de herziene richtlijn een verplichting voor kredietverstrekkers om de solvabiliteit van consumenten te beoordelen.

De herziene Richtlijn Consumentenkrediet:

• zorgt ervoor dat informatie over kredieten, zoals de totale kosten, duidelijk en begrijpelijk is, en op maat voor digitaal gebruik;
• bevat strengere reclameregels om consumenten met overmatige schulden te beschermen tegen wanpraktijken, en doeltreffende maatregelen tegen buitensporige kosten;
• verplicht kredietverstrekkers de solvabiliteit van consumenten te beoordelen om hen te beschermen tegen overmatige schulden
• breidt het toepassingsgebied van de richtlijn uit tot leningen van minder dan € 200 en ‘koop nu, betaal later’-producten
• geeft de consument het recht een kredietovereenkomst binnen 14 dagen op te zeggen, en geeft voormalige kankerpatiënten recht op vergetelheid.

De richtlijn moet nog in nationale wetgeving worden geïmplementeerd. Hiervoor is nog geen wetsvoorstel geconsulteerd. De regels zullen vanaf 20 november 2026 van toepassing zijn. Per die datum vervalt de (oude) richtlijn consumentenkrediet (2008/48).

4. Artificial Intelligence Verordening (AI-verordening)

De AI-verordening is van toepassing op iedereen die AI ontwikkelt, op de markt brengt of inzet. De AI-verordening regelt de volgende onderwerpen:

• geharmoniseerde regels voor het in de handel brengen, in gebruik nemen en gebruiken van AI-systemen in de EU
• verbod op bepaalde AI-praktijken
• specifieke vereisten voor AI-systemen met een hoog risico en verplichtingen voor exploitanten van dergelijke systemen;
• geharmoniseerde transparantieregels voor bepaalde AI-systemen
• geharmoniseerde regels voor het in de handel brengen van AI-modellen voor algemene doeleinden
• regels inzake markttoezicht, markttoezichtbeheer en handhaving;
• maatregelen ter ondersteuning van innovatie, met bijzondere aandacht voor het midden- en kleinbedrijf, inclusief startende ondernemingen.

De verordening deelt AI-systemen op in risicoklassen:

1. onaanvaardbaar risico,
2. hoog risico en
3. laag risico.

Hoe hoger het risico, hoe strenger de vereisten. Systemen met een onaanvaardbaar risico zijn verboden, het gaat dan bijvoorbeeld om een systeem dat databases voor gezichtsherkenning samenstelt door het ongericht scrapen van gezichtsbeelden van internet of camerabeelden.

Hoog risicosystemen relevant voor financiële ondernemingen zijn:

• AI-systemen die gebruikt worden om de kredietwaardigheid van natuurlijke personen te beoordelen of hun kredietscore vast te stellen, met uitzondering van AI-systemen die worden gebruikt voor het opsporen van financiële fraude.
• AI-systemen die worden gebruikt voor risicobeoordeling en prijsstelling met betrekking tot natuurlijke personen in het geval van levens- en ziektekostenverzekeringen.

De AI-verordening is op 13 maart 2024 aangenomen door het Europees Parlement. Nadat de tekst definitief is goedgekeurd, wordt deze in het Official Journal gepubliceerd. De verplichtingen voor bedrijven en instellingen treden twee jaar daarna in werking. Maar AI-systemen met een onaanvaardbaar risico moeten binnen zes maanden al van de markt gehaald worden.

Op 9 april 2024 hebben DNB en AFM gezamenlijk een rapport gepubliceerd over “De impact van AI op de financiële sector en het toezicht”. Daarin beschrijven ze de uitgangs- en aandachtspunten voor het vormgeven van het toezicht op AI.

5. Toegankelijksheidsrichtlijn

De toegankelijkheidsrichtlijn bevat bepalingen ter uitvoering van het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap. De toegankelijkheidsrichtlijn heeft als doel de toegankelijkheid van een aantal producten en diensten voor personen met een handicap of een functionele beperking te verbeteren door middel van het stellen van toegankelijkheidsvoorschriften.

De toegankelijkheidsregels zien op een breed scala aan producten en diensten, waaronder bepaalde financiële diensten. De financiële ondernemingen die straks moeten voldoen aan de toegankelijkheidsvereisten zijn:

1. Aanbieders van hypothecair of consumptief krediet;
2. Beleggingsondernemingen die beleggingsdiensten verlenen als bedoeld in de onderdelen a tot en met d van de definitie van ‘verlenen van een beleggingsdienst’ als bedoeld in artikel 1:1 Wft;
3. Banken die betaalrekeningen (en daaraan gekoppelde faciliteiten) aanbieden;
4. Betaaldienstverleners die betaaldiensten verlenen of elektronisch geldinstellingen die elektronische geld uitgeven.

Ook andere financiële diensten moeten voldoen aan de toegankelijkheidsvoorschriften. De nieuwe richtlijn spreekt over “e-handelsdiensten”. Dat betekent dat de toegankelijkheidsvoorschriften ook gelden als aan een consument diensten worden verleend op afstand, via websites of op basis van mobiele apparaten. Denk bijvoorbeeld aan een onderneming die spaarrekeningen aanbiedt via haar online-omgeving.

An exception is made for micro-enterprises (<10 employees) and also if the obligations would impose a disproportionate burden. But in that case, the company must substantiate this in writing, with lack of time, knowledge, and priority not being valid justifications.

Wat houden de nieuwe regels in?

• Er moeten procedures zijn die ervoor zorgen dat de diensten toegankelijk zijn en blijven voor personen met een beperking. De onderneming moet er bijvoorbeeld voor zorgen dat informatie begrijpelijk is en op meer dan 1 zintuigelijke manier beschikbaar wordt gesteld;
• Als een financiële dienst niet voldoet aan de toegankelijkheidsvoorschriften, dan moet de onderneming onmiddellijk maatregelen treffen om de dienst in overeenstemming te brengen met de toepasselijke voorschriften. Dit moet ook worden gemeld aan de AFM;
• De algemene voorwaarden moeten bepalingen bevatten waaruit blijkt dat de dienst voldoet aan de toegankelijkheidsvoorschriften van de toegankelijkheidsrichtlijn;
• Informatie dient begrijpelijk te zijn (maximaal B1-niveau) en informatie die aan consumenten wordt verstrekt dient maximaal op B2 taalniveau te worden opgesteld.

De toegankelijkheidsrichtlijn en daarmee de implementatiewetgeving dient per 28 juni 2025 te zijn geïmplementeerd en geldt vanaf dat moment voor nieuwe producten en diensten. Voor bestaande producten en diensten geldt een overgangstermijn van vijf jaar.

ESG Extended

Sinds kort bieden we ook de mogelijkheid om makkelijk en overzichtelijk inzicht te krijgen in ESG-regelgeving die misschien niet rechtstreeks op u als financiële instelling van toepassing is, maar die indirect wel van belang is. Bijvoorbeeld omdat u van plan bent om te investeren in een ‘groen project’. Een goed overzicht van de ESG-regelgeving kan u helpen om een weloverwogen beslissing te nemen. U bent dan in staat om de ESG impact mee te nemen in uw besluitvorming. Interesse?

Vooruitblik

Met welke aankomende wet- en regelgeving moet u nog meer rekening houden?

In ons volgende Regulatory Update artikel lichten wij onder andere de volgende ontwikkelingen uitgebreider toe:

• Richtlijn tot versterking positie consument voor de groene transitie
• Herziening PSD2 (PSD3 en PSR)

Vraag een gepersonaliseerde Regulatory Update aan

We hopen dat dit artikel je een idee heeft gegeven van de recente ontwikkelingen. Wil je zeker weten dat je niets over het hoofd hebt gezien? Dan kun je een op maat gemaakte Regulatory Update aanvragen (beschikbaar in het Nederlands en Engels). Je ontvangt dan een uitgebreide kwartaalrapportage met actualiteiten, wetswijzigingen, regelgevende publicaties en raadplegingen. Dit rapport is volledig afgestemd op jouw organisatie en activiteiten. De relevante ontwikkelingen worden toegelicht door onze ervaren consultants en er is ook gelegenheid om vragen te stellen, bijvoorbeeld over onduidelijkheden in de wetgeving.

Met onze Regulatory Update ben je tijdig op de hoogte van aankomende wetswijzigingen en kom je niet voor verrassingen te staan.

Onze specialisten bespreken samen met jou de mogelijke impact voor jouw organisatie en denken mee over eventuele vervolgstappen en de praktische invulling hiervan. Ook kunnen zij helpen met een plan van aanpak voor de aanpassing van beleid en procedures, zodat je altijd in control blijft. Voor meer informatie kun je geheel vrijblijvend contact met ons opnemen.